Europejskie środowiska twórcze krytyczne wobec sposobu wdrożenia rozporządzenia o AI. Polscy artyści wspierają kampanię #StayTrueToTheAct
ZPAV – jako członek IFPI, będącej w szerokiej europejskiej koalicji organizacji reprezentujących twórców, producentów, wydawców i inne podmioty praw autorskich – negatywnie ocenia przyjęcie przez Komisję Europejską rozwiązań wykonawczych do rozporządzenia o sztucznej inteligencji (AI Act).
Pomimo licznych konsultacji z przedstawicielami sektorów kultury i kreatywnych, Komisja przyjęła dokumenty – w tym Kodeks praktyk (GPAI Code of Practice), Wytyczne (GPAI Guidelines) oraz Formularz transparentności (Template for Disclosure of a Sufficiently Detailed Summary of Training Data), które ignorują kluczowe postulaty środowisk twórczych. Jak podkreśla koalicja, to poważne naruszenie ducha AI Act, który miał zapewnić zrównoważony rozwój innowacji przy jednoczesnym poszanowaniu praw autorskich.
Jak wskazują sygnatariusze, artykuł 53 AI Act, który miał chronić posiadaczy praw autorskich przed nieuprawnionym wykorzystaniem ich dzieł przez modele GenAI (generatywnej sztucznej inteligencji), został mocno ograniczony, a jego potencjalni beneficjenci zostali pominięci w ostatecznym kształcie przepisów wykonawczych.
Europejski sektor kultury i przemysł kreatywny wnoszą ogromny wkład w gospodarkę, generując niemal 7% PKB UE i zapewniając blisko 17 milionów miejsc pracy. To więcej niż przemysł farmaceutyczny, motoryzacyjny czy nowoczesnych technologii. Pomimo tego obecna forma przepisów de facto legalizuje masowe naruszenia praw autorskich, spychając na margines cały ten sektor na rzecz interesów firm rozwijających GenAI.
.Organizacje sygnujące stanowisko wzywają Komisję Europejską do natychmiastowego przeglądu pakietu wdrożeniowego oraz do skutecznego egzekwowania zapisów AI Act. Jednocześnie apelują do Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich o interwencję legislacyjną i zakwestionowanie obecnego przebiegu procesu wdrażania ustawy.
Artyści w całej Europie mówią jednym głosem: #StayTrueToTheAct
W odpowiedzi na niepokojący kierunek działań Komisji Europejskiej, ZPAV – we współpracy z Międzynarodową Federacją Przemysłu Fonograficznego (IFPI) – aktywnie wspiera ogólnoeuropejską kampanię #StayTrueToTheAct.
Celem kampanii jest dopilnowanie, aby AI Act był wdrażany szybko, odpowiedzialnie i zgodnie z jego pierwotnym celem: ochroną praw twórców. Głos w tej sprawie zabrali również znani polscy artyści: Justyna Steczkowska, Viki Gabor, Kasia Lins i Dominik Dudek, którzy dołączyli do apelu twórców z całej Europy.
W centrum kampanii #StayTrueToTheAct znajdują się trzy zasady, które – zdaniem środowiska artystycznego – powinny być nienaruszalne:
1. ochrona: korzystanie z twórczości musi wiązać się ze zgodą właścicieli praw do niej, tj. twórców, artystów i producentów, na jej wykorzystanie, a także z uczciwym wynagrodzeniem za takie użycie;
2. transparentność: systemy AI powinny jasno informować o źródłach danych użytych do trenowania modeli i postępować w zgodzie z zasadami ochrony praw autorskich i pokrewnych;
3. wspólny rozwój: UE musi stworzyć warunki do obopólnego rozwoju rynku muzycznego i AI.
– Sztuczna inteligencja może wspierać kreatywność, ale tylko wtedy, gdy działa w sposób etyczny i sprawiedliwy. Chcemy wiedzieć, kiedy nasze utwory są używane i być za to uczciwie wynagradzani – mówi Justyna Steczkowska w materiale wideo kampanii #StayTrueToTheAct.
– Oczekujemy, że rozwój technologii będzie przebiegał z poszanowaniem praw właścicieli do twórczości wykorzystywanej do trenowania modeli AI. Przyszłość kultury zależy od tego, czy ludzką twórczość będziemy chronić, wspierać i wynagradzać również w erze dynamicznego rozwoju technologicznego i AI – podkreśla Bogusław Pluta, dyrektor zarządzający ZPAV.
ZPAV i IFPI deklarują pełną gotowość do dalszej współpracy z instytucjami unijnymi nad wdrożeniem AI Act oraz dokumentów wykonawczych, które rzeczywiście realizują interesy twórców, a nie tylko korporacji technologicznych.
Pełna treść wspólnego europejskiego stanowiska (ENG):
Więcej o kampanii #StayTrueToTheAct: